Kapanmanın tam olarak gerçekleştiği patlayıcıların üretimi sırasında üç söyleyiş evresi meydana gelmektedir: Yaklaşma, tutma ve bırakma.
Tüm ünlüler titreşimlidir, yani « sonorant » olarak tanımlanabilir. Duraklamalı sesler (obstruents) ise, yalnızca ünsüzlerden oluşmaktadır. Genellikle sürtünücü ve patlamalı ünsüzler duraklamalıdır. Bu ünsüzler titreşimli ya da titreşimsiz olabilmektedir.
LIFESAVER
P ve B
T ve D
[d], ön- ve içseste bulunur, sonseste ötümsüz [t]’ye dönüşür. [d] sesi ile biten birkaç sözcük vardır: ad [‘αd], yad [‘jαd], öd [‘oed] gibi.
K ve G
-
Ünlüler gibi geniz ünsüzler de çoğunlukla ötümlü olarak sesletilmektedir.
-
Genizsil ünsüzlerin enerji bant aralıkları genellikle 200-2000 Hz arasında değişim göstermektedir.
-
Ötümlü genizsiller çoğu dilde görülürken, ötümsüz genizsiller az sayıda dilde görülmektedir: Galce, İzlandaca, Birmanca gibi.
Eklemleme Sesletimi sırasında akciğerlerden gelen soluk burun boşluğundan geçerek, ağız boşluğundaki organlarda boğumlanır.
Değişke
/m/ > [m], [ɱ]
/n/ > [n] , [ŋ]
Dağılım ▪ Türkçede /n/ ünsüzü /v/, /f/, /k/ ile birlikte kullanıldığında [ɱ] genizsil ünsüze dönüşebilmektedir: enfes [eɱfεs]
▪ /n/, Türkçede iç- ve sonseste dil-artdamak ünsüzleri /k/ ve /g/ ile konumlandığında ise, boğumlanma özelliğini kaybederek [ŋ] değişkesine dönüşmektedir: renk [rεŋc] gibi.
R
